Hắc Lào: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Điển Hình Và Cách Điều Trị

Hắc lào là bệnh nhiễm nấm da phổ biến gây ra triệu chứng ngứa ngáy, mẩn đỏ và bong tróc da, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết sớm và áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp là cần thiết để ngăn ngừa biến chứng và lây lan. Cùng chúng tôi tìm hiểu các thông tin liên quan đế bệnh lý da liễu này trong bài viết dưới đây.

Hắc lào là gì? Vị trí dễ bị bệnh

Hắc lào (hay còn gọi là nấm da đồng xu) là bệnh da liễu do nhiễm nấm thuộc họ dermatophytes như Trichophyton, Microsporum và Epidermophyton.

Bệnh có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể, đặc biệt tại những vị trí thường xuyên ẩm ướt như:

• Bàn chân: Các kẽ ngón chân, do thường xuyên bị ẩm ướt và bí bách khi mang giày dép. Hắc lào ở bàn chân còn được gọi là bệnh nấm kẽ chân.
• Vùng bẹn: Đây là vùng da có nhiều nếp gấp, dễ bị ẩm ướt và ma sát, tạo điều kiện cho nấm phát triển.
• Da đầu: Đặc biệt ở trẻ em, do vệ sinh da đầu chưa tốt và thường xuyên đội mũ nón.
• Móng tay, móng chân: Môi trường ẩm ướt bên trong giày dép cũng tạo điều kiện cho nấm tấn công móng.
• Thân mình: Hắc lào xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên thân mình, nhưng thường gặp ở những vùng da có nhiều nếp gấp như nách, ngực, bụng.
• Mặt: Hắc lào ở mặt thường ít gặp hơn, nhưng có thể xảy ra ở những người có thói quen sờ tay lên mặt hoặc dùng chung khăn mặt với người bị nhiễm bệnh.

Triệu chứng của hắc lào

Triệu chứng của hắc lào thường rất dễ nhận biết với các biểu hiện trên da như sau:

• Xuất hiện mảng da đỏ hình tròn: Trên da xuất hiện các mảng da hình tròn hoặc bầu dục, có viền nổi rõ, giống như đồng xu. Vùng da bên ngoài mảng đỏ có viền sắc nét hơn so với phần trung tâm.
• Ngứa ngáy dữ dội: Vùng da bị nhiễm nấm gây cảm giác ngứa ngáy liên tục, đặc biệt là khi đổ mồ hôi hoặc vào ban đêm. Đây là triệu chứng chính của hắc lào và thường khiến người bệnh cảm thấy rất khó chịu.
• Vảy và bong tróc da: Phần da trong khu vực nhiễm nấm thường có vảy mỏng, dễ bong tróc. Các mảng da khô hoặc ẩm tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng.
• Mụn nước: Trong một số trường hợp, vùng da bị hắc lào bị nổi mụn nước nhỏ li ti, dễ bị vỡ
• Mùi hôi: Nếu hắc lào xuất hiện ở kẽ chân hoặc vùng kín, có thể kèm theo mùi hôi khó chịu.

Nguyên nhân và yếu tố tăng nguy cơ gây bệnh

Nhiễm nấm Dermatophytes là nguyên nhân chính gây hắc lào. Các loại nấm dermatophytes như Trichophyton, Microsporum và Epidermophyton xâm nhập vào da và gây nhiễm trùng.

Bên cạnh đó, những yếu tố làm tăng nguy cơ nhiễm nấm và gây bệnh hắc lào như sau:

• Môi trường ẩm ướt: Sống hoặc làm việc trong môi trường ẩm ướt có thể tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.
• Hệ miễn dịch suy yếu: Bao gồm người bị HIV/AIDS, ung thư hoặc đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch có nguy cơ cao hơn bị nhiễm hắc lào.
• Đổ mồ hôi nhiều: Khi tuyến mồ hôi hoạt động mạnh khiến da luôn trong trạng thái ẩm ướt, từ đó dễ bị nhiễm nấm và gây bệnh hơn.
• Vệ sinh kém: Vệ sinh cá nhân không tốt, không thường xuyên tắm rửa hoặc không thay quần áo, tất, giày dép thường xuyên làm tăng nguy cơ nhiễm nấm.
• Béo phì: Người béo phì có nhiều nếp gấp da, tạo môi trường ẩm ướt thuận lợi cho nấm phát triển.

Bệnh hắc lào nguy hiểm không? Có bị lây không?

Hắc lào thường không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng có thể gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Các triệu chứng như ngứa ngáy, khó chịu và mất thẩm mỹ gây ảnh hưởng đến tâm lý và giấc ngủ của người bệnh.

Trong một số trường hợp, hắc lào có thể dẫn đến các biến chứng như:

• Nhiễm trùng thứ phát: Nếu gãi nhiều và làm tổn thương da, vi khuẩn có thể xâm nhập vào vết thương hở và gây nhiễm trùng.
• Lan rộng: Hắc lào lan rộng ra các vùng da khác trên cơ thể hoặc lây sang người khác nếu không được điều trị kịp thời.
• Ảnh hưởng đến thẩm mỹ: Hắc lào, đặc biệt là ở những vùng da dễ nhìn thấy như mặt hoặc tay có thể gây ra các vết sẹo hoặc thay đổi màu da, ảnh hưởng đến thẩm mỹ.

Ngoài ra, rất nhiều người lo lắng bệnh có bị lây không? Bác sĩ cho biết, bệnh hắc lào rất dễ lây lan thông qua các con đường như:

• Tiếp xúc trực tiếp: Tiếp xúc trực tiếp với vùng da bị nhiễm nấm của người khác.
• Tiếp xúc gián tiếp: Sử dụng chung đồ dùng cá nhân như khăn tắm, quần áo hoặc giày dép với người bị nhiễm bệnh.
• Tiếp xúc với động vật: Một số loại nấm có thể lây từ động vật sang người, đặc biệt là chó và mèo.

Chẩn đoán bệnh hắc lào

Phương pháp chẩn đoán bệnh hắc lào (nấm da) thường bao gồm các bước sau:

Bước 1: Khám lâm sàng

• Tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, thời gian xuất hiện và tiền sử tiếp xúc với người nhiễm nấm.
• Khám vùng da bị ảnh hưởng: Bác sĩ sẽ kiểm tra các triệu chứng như ngứa, đỏ và các tổn thương da. Hắc lào thường xuất hiện dưới dạng các vết đỏ, có hình tròn hoặc oval, với viền rõ ràng và có thể có vảy ở giữa.

Bước 2: Khám cận lâm sàng

• Soi tươi dưới kính hiển vi: Bác sĩ sẽ lấy một mẫu vảy da từ vùng bị ảnh hưởng và kiểm tra dưới kính hiển vi để tìm kiếm các sợi nấm.
• Nhuộm soi (KOH test): Một mẫu da hoặc vảy từ vùng tổn thương có thể được lấy và nhuộm bằng dung dịch KOH. Kết quả sẽ cho thấy sự hiện diện của nấm nếu có.
• Nuôi cấy nấm: Mẫu vảy da cũng được nuôi cấy trong môi trường đặc biệt để xác định loại nấm gây bệnh.
• Sinh thiết da: Trong một số trường hợp, bác sĩ thực hiện sinh thiết da để phân tích mô da và xác định có sự hiện diện của nấm hay không.
• Đèn Wood: Sử dụng đèn Wood để kiểm tra vùng da bị ảnh hưởng. Một số loại nấm sẽ phát huỳnh quang dưới ánh sáng của đèn Wood, giúp bác sĩ xác định bệnh.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên gặp bác sĩ ngay khi nghi ngờ mình bị hắc lào hoặc khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng. Cụ thể như sau:

• Khi mới xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ hắc lào, đặc biệt xuất hiện ở những vùng nhạy cảm như mặt, bộ phận sinh dục hoặc da đầu.
• Các triệu chứng không cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng hơn sau khi tự điều trị tại nhà.
• Khi hắc lào lan rộng ra các vùng da khác trên cơ thể hoặc lây sang người khác.
• Nếu bạn có hệ miễn dịch suy yếu do bệnh tật hoặc đang sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch có nguy cơ cao bị biến chứng nặng từ hắc lào.

Phương pháp điều trị hắc lào

Các phương pháp được ứng dụng trong điều trị bệnh hắc lào bao gồm:

Sử dụng thuốc Tây

Phụ thuộc vào tình trạng hắc lào hiện tại, bác sĩ sẽ kê đơn chỉ định loại thuốc phù hợp:

• Thuốc bôi ngoài da: Bác sĩ có thể kê toa các loại kem, thuốc mỡ hoặc dung dịch kháng nấm để bôi trực tiếp lên vùng da bị hắc lào như Clotrimazole, Ketoconazole, Miconazole,…
• Thuốc uống: Trong trường hợp hắc lào nặng hoặc lan rộng, bác sĩ có thể chỉ định thêm thuốc kháng nấm đường uống, bao gồm Itraconazole, Terbinafine, Fluconazole, Griseofulvin,…

Chăm sóc da hỗ trợ điều trị hắc lào

Để tăng hiệu quả điều trị và thúc đẩy phục hồi da, người bệnh cần áp dụng các phương pháp chăm sóc da tại nhà.

• Rửa vùng da bị hắc lào hàng ngày: Dùng xà phòng dịu nhẹ và nước ấm để làm sạch vùng da bị nhiễm bệnh.
• Lau khô kỹ: Sau khi rửa, thấm khô da bằng khăn sạch, mềm.
• Giữ vùng da khô thoáng: Hạn chế mặc quần áo bó sát, ẩm ướt. Chọn quần áo rộng rãi, thoáng mát, đặc biệt là trong thời tiết nóng ẩm.
• Tránh gãi: Gãi có thể làm tổn thương da, tạo điều kiện cho vi nấm lây lan và gây nhiễm trùng thứ phát.
• Giặt đồ dùng bằng nước nóng: Giặt quần áo, khăn tắm, ga trải giường,… của người bị hắc lào bằng nước nóng và xà phòng để tiêu diệt vi nấm.
• Tái khám đúng hẹn: Tái khám để bác sĩ đánh giá tiến triển của bệnh và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần.

Hướng dẫn phòng ngừa hắc lào hiệu quả

Bác sĩ da liễu hướng dẫn phòng ngừa hắc lào như sau:

Giữ vệ sinh cá nhân tốt:

• Tắm rửa thường xuyên: Đặc biệt là sau khi vận động nhiều, ra mồ hôi hoặc tiếp xúc với môi trường bụi bẩn.
• Giặt giũ đồ dùng thường xuyên: Bao gồm giày dép, chăn màn, khăn tắm, quần áo,… cần giặt giũ thường xuyên và phơi đồ dưới ánh nắng mặt trời để diệt khuẩn và làm khô nhanh chóng.

Chăm sóc môi trường sống:

• Giữ nhà cửa sạch sẽ, thông thoáng: Thường xuyên lau dọn nhà cửa, chú trọng vào những nơi ẩm ướt như phòng tắm, nhà bếp.
• Hạn chế tiếp xúc với động vật: Một số loại động vật như chó, mèo có thể mang vi nấm gây hắc lào. Hãy hạn chế tiếp xúc trực tiếp với chúng, đặc biệt là khi chúng có biểu hiện bị bệnh ngoài da.

Tăng cường sức đề kháng:

• Ăn uống đủ chất: Bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là vitamin và khoáng chất, giúp tăng cường hệ miễn dịch cho làn da.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện tuần hoàn máu, giúp da khỏe mạnh hơn.
• Giảm căng thẳng: Stress có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn. Hãy tìm cách giải tỏa căng thẳng, thư giãn tinh thần bằng các hoạt động lành mạnh mỗi ngày.

Bài viết cung cấp những thông tin chi tiết về bệnh da liễu hắc lào. Nếu nghi ngờ bị bệnh, hãy đến gặp bác sĩ da liễu để được khám và điều trị đúng cách. Tránh tự ý mua thuốc hoặc áp dụng các phương pháp dân gian chưa được kiểm chứng, có thể làm bệnh nặng hơn hoặc gây biến chứng.